سالمونلا یکی از مهم ترین باکتری های بیماری زا می باشد که برخلاف اکثر باکتری های روده ایی همه ی انواع این باکتری بیماری زا می باشد. این بیماری به روش ها مختلف بین انسان و حیوان منتقل می شود. استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک ها در صنعت طیور منجر به مقاومت برخی از سویه های این باکتری شده است که این سویه های مقاوم توسط لاشه و یا طرق مختلف به انسان منتقل می شود. در مطالعه ایی گزارش گردید که از 25 گونه سالمونلا 21 گونه مقاومت زیادی به آنتی بیوتیک ها را نشان دادند که بیشترین مقاومت به آنتی بیوتیک ها، مربوط به تیامین و پس از آن آمپلی سیلین است و کمتر مقاومت مربوط به نالیدیکسیک اسید و بعد از آن مربوط به آنتی بیوتیک انروفلوکساسین است.
پرندگان یکی از مهم ترین میزبان های این باکتری است. منبع اصلی استقرار و رشد و نمو این باکتری در دستگاه گوارش پرندگان و پستانداران است. میزان باکتری های سالمونلا در دستگاه گوارش پرنده در قسمت های مختلف متفاوت است که بیشترین مقدار آن در قسمت های پائینی روده مانند روده کور است.
اعضای خانواده سالمونلا از نظر مقاومت در برابر عوامل فیزیکی و شیمایی یک گونه متمایز هستند به طوریکه سنجش کیفیت ضدعفونی کننده ها براساس از بین بردن یکی از مقاوم ترین گونه های ای باکتری اندازه گیری می شود. در مطالعاتی اثرات مثبت پروبیوتیک ها بر کنترل جمعیت سالمونلا گزارش گردید. پروبیوتیک ها و برخی از افزودنی ها جیره با کمک به هضم لاکتوز در روده، تقویت سیستم ایمنی، جلوگیری از بروز حساسیت و در نهایت مقاومت در برابر رشد پاتوژن هادر محیط روده می باشد. سویه انتروکوکوس فیسیوم یکی از باکتریهای بکار رفته در پروبیوتیک ها توانایی تولید باکتریوسین ها را دارد که این ماده با تاثیر بر برخی از عوامل بیماریزا نظیر سالمونلا پلوروم را دارد.
یک نوع از این باکتری منجر به بروز اسهال سفید جوجه ها و تیفوئید مرغان می شود.
در ادامه به بررسی دو بیماری پلوروم و تیفوئید مرغان میپردازیم.
میزبان اصلی این باکتری مرغ و خروس می باشد هر چند این باکتری از پرندگان به ظاهر اسلی نیز جداسازی شده است. مرگ و میر در اثر بیماری پلوروم در 2 الی 3 هفته زندگی طیور دیده می شود. جوجه های گوشتی و پولت ها نسبت به سالمونلا پلوروم بیشترین حساسیت را نشان می دهند این در حالی است که طیور مسن تر به گونه سالمونلا گالیناروم حساسیت بیشتری را نشان می دهند. عامل این بیماری با استقرار در تخمدان منجر به آلودگی تخم مرغ ها می شود بطوریکه گزارش گردیده است یک مرغ تخمگذار آلوده به این باکتری، به طور میانگین 33 درصد از تخم مرغ های تولید آن آلوده به سالمونلا هستند. از نشانه های بالینی آلودگی به این باکتری ها در جوجه ها می توان به ضعف، کم اشتهایی، کندی رشد و … اشاره نمود. ابتلا به این باکتری در مرغان تخمگذار و بالغ منجر به کاهش ناگهانی مصرف خوراک، تاج چروکیده و دنگ پریده، کاهش تولید تخم مرغ، بی اشتهائی و اسهال می شود..
شیوع شدید سالمونلا تیفی موریوم در سال 1978 در آمریکا و استرالیا خسارات بسیار زیادی را به این صنعت وارد کرد.
راهکارهای تغذیه ای کنترل سالمونلا:
تغییرات تغذیه ایی برای کنترل سالمونلا می تواند توسط تغییر در فرمولاسیون جیره و یا افزودن برخی از مواد افزودنی صورت گیرد. در مورد فرمول جیره، حضور مواد تخمیری و همچنین ظرفیت بافری جیره باید مورد تجدیدنظر قرار گیرد. جمعیت میکروبی روده به شدت تحت تاثیر جیره می باشد و تغییرات جیره منجر به تغییرات جمعیت میکروبی نیز می شود بنابراین انتظار می رود با تغییر جیره بتوان تا حدود زیادی جمعیت میکروبی روده را کنترل نمود. در ادامه به بررسی راهکارها می پردازیم
– اثرات محدودیت غذایی:
تولک بری در مرغان تخمگذار به منظور کاهش تلفات و همچنین افزایش میزان تولید نسبت به گله های همسن که تولک بری نشده اند و همچنین صرفه جویی اقتصادی صورت می گیرد. معمول ترین روش برای این کار، محدودیت غذایی به همراه کاهش مدت زمان نوردهی برای یک دوره 14 ماهه هست. مطالعات نشان داده است که تولک بردن مرغان تخمگذار خطر ابتلا به سالمونلا و شیوع آن را افزایش می دهد. پر ریزی در گله های آلوده به سالمونلا باعث انتشار بیشتر عامل آن و نیز افزایش میزان تولید تخم مرغ های آلوده می شود. اجرای محدودیت غذایی منجر به افزایش اسیدیته چینه دان، به واسطه کاهش سطح لاکتات، گلوکز و اسیدهای آمینه می شود. چینه دان اولین محیط ورود عامل سالمونلا هست که با افزایش اسیدیته در این محیط شرایط برای تکثیر و زندگانی سالمونلا فراهم می شود. مطالعات نشان داده است میزان تکثیر عامل سالمونلا در چینه دان و روده کور و همچنین آلودگی طحال و کبد در پرندگانی که به تولک رفته اند بیشتر از پرندگانی است که به تولک نرفته اند.
– اسیدیفایرها:
اسیدهای آلی از دو راه منجر به کاهش سالمونلا می شود. این مواد در مرحله اول باعث کاهش میزان عامل بیماری در جیره می شود و سپس شرایط محیطی بدن پرنده را برای رشد و تکثیر باکتری سخت می کند. اسیدهای چرب کوتاه زنجیر، مانند اسید فرمیک، استیک، پروپیونیک و بوتریک همگی اثرات بازدارنده ایی بر سالمونلا دارند. مصرف اسیدیفایرها در بخش های انتهایی روده بیشترین تاثیر را دارد و بطور کلی استفاده از این مواد میزان جمعیت باکتری های مضر دستگاه گوارش را به شدت پائین می آورد.
– خصوصیات فیزیکی خوراک:
به دلیل میزات تاثیر گذاری این عامل بر سرعت عبور مواد غذایی می توان این عامل را نیز در نظر گرفت. مطالعات نشان داده است استفاده از جیره های با اندازه درشت میزان جمعیت باکتری های مضر روده از جمله سالمونلا را کاهش داد.
گروه علمی شرکت برسا
لینک کانال:
