اثرات کاربرد مولتی آنزیم بر عملکرد گاو هلشتاین

گروه علمی شرکت بهین رشد ساز آرین با همکاری مرکز تحقیقات سازمان جهاد کشاورزی استان قم،مجتمع کشاورزی و دامپروری حاج محمد بادی

چکیده:

به منظور بررسی تاثیر افزودن مولتی آنزیم­ها بر عملکرد تولید شیر و همچنین بررسی اقتصادی مصرف آنزیم در جیره­های غذایی، آزمایشی با انتخاب 32 رأس گاوشیری در گروه تیمار (جیره حاوی آنزیم) و 24 رأس در گروه شاهد (جیره فاقد آنزیم) صورت گرفت. میزان تولید شیر تصحیح شده در گروه مصرف کننده آنزیم افزایش یافت همچنین در گروه مصرف کننده آنزیم جایگزین مواد خوراکی ارزانتر در جیره باعث شد قیمت جیره تا 12500 ریال به ازای هر رأس روزانه کاهش یابد. نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از آنزیم در جیره گاوها سبب افزایش تولید شیر تصحیح شده، کاهش قیمت جیره، افزایش مقدار مصرف خوراک، بهبود اسکور مدفوع می­شود.

کلید واژگان: مولتی آنزیم – گاو شیری – تولید شیر – قیمت جیره

مقدمه:

افزایش قابلیت هضم اجزاء خوراک و بخصوص مواد فیبری و بهبود ارزش تغذیه ای آنها از دیر باز مطرح بوده و استفاده از فرایندهای فیزیکی و شیمیایی قبل از خوراک دهی از جمله افق­های نودر این زمینه می باشد که یکی از این راهکارها استفاده از آنزیم های تجزیه کننده الیاف می­باشد {6}. آنزیم­ها جهت بهبود ارزش غذایی خوراک­ها استفاده می­شوند. بسیاری از آزمایشات نشان داده است که آنزیم قابلیت هضم خوراک و عملکرد دام را بهبود می­بخشد {2 و 3}. افزودن مولتی آنزیم­ها از جمله دستاوردهایی است که به منظور شروع زودتر هضم و بدست آوردن هضم کاملتر قسمت فیبری انجام می­شود {4}. نتایج تحقیقات مختلف حاکی از اثرات مثبت افزودن آنزیمهای فیبرولیتیک در زمینه عملکرد و بهبود تولید و افزایش ارزش غذایی مواد خوراکی می باشد. تحقیقات کنونی مختصصان تغذیه دام در ارتباط با تکنولوژی آنزیم بیشتر بر موضوعاتی چون مقایسه کارآیی روشهای مختلف افزودن آنزیم، تاثیر آنزیمها بر روی علمکرد با تاکید بر روی صرفه اقتصادی متمرکز شده است. هدف از این مطالعه بررسی اثر استفاده از یک نوع مولتی آنزیم بر عملکرد و سود گاوهای هلشتاین است.

مواد و روشها:

در این آزمایش 56 رأس دام با میانگین 15±235 روز شیردهی و تولید 0,81±28 کیلوگرم شیر انتخاب و در جایگاه جداگانه قرارگرفتند. جیره آزمایش به صورت خوراک کاملاً مخلوط (TMR) شده به صورت آزاد در دسترسی گاوها قرارگرفت.

تیمارهای آزمایش شامل: 1)جیره پایه به عنوان شاهد 2) جیره حاوی آنزیم اسپری شده بروی خوراک بود

مولتی آنزیم مورد استفاده در این آزمایش با نام تجاری ناتوزایم پلاس از شرکت بیوپروتن استرالیا تهیه شد که دارای فعالیت آنزیمی به شرح ذیل است:

Cellulase

6,000,000

u/kg

Xylanase

10,000,000

u/kg

Beta-glucanase

700,000

u/kg

Alpha-amylase

700,000

u/kg

Pectinase

70,000

u/kg

Phytase

500,000

u/kg

Lipase

30,000

u/kg

Proteases (Acid & Neutral)

3,000,000

u/kg

Also Contain: Amylogcosidase, Hemicellulase, Pentosanase, Acid phytase, Acid phosphatase

مقدار آنزیم استفاده شده 0,5 کیلوگرم برای هر تن خوراک بود که به نسبت 1 به 80 با آب رقیق شده به صورت محلول­پاشی روی جیره تمام مخلوط یک ساعت قبل از مصرف استفاده گردید.

این آزمایش به مدت 60 روز انجام شد. داده­های آزمایش با نرم افزار اکسل و روش T-Test تجزیه آماری شدند.

نتایج و بحث:

در تعداد زیادی از تحقیقات انجام شده تاثیر مثبت آنزیم­های فیبرولیتیک خارجی در افزایش هضم خوراک مصرفی روزانه گزارش شده است{1، 5 و 6}. در آزمایشی که روی گاوها در اوایل شیردهی انجام شده است میزان شیر تولیدی در اثر اضافه کردن آنزیم فیبرولیتیک اگزوژنوس به قسمت کنسانتره جیره 10% افزایش نشان داد {1}

کانگ و همکاران گزارش کردند که اضافه کردن آنزیم فیبرولیتیک اگزوژنوس به قسمت علوفه جیره گاوهای در اواسط شیرواری، میزان تولید شیر را تا 1,8 کیلوگرم در روز افزاش می­دهد. {1}

اضافه کردن آنزیم به قسمت کنسانتره سبب افزایش تولید شیر گردید. اضافه کردن آنزیم به علوفه هر چند سبب افزایش تولید شیر گردید ولی این افزایش در مقایسه با اضافه کردن آنزیم به قسمت کنسانتره اندک بوده{1}.

افزودن آنزیم به جیره­های حاوی سیلوی جو در مقایسه با جیره­های حاوی سیلوی ذرت اثر بیشتری بر میزان تولید شیر داشته است {2}.

این آزمایش نشان داد که از طریق افزایش آنزیم به جیره بدون تاثیر بر میزان شیر می­تواند قیمت جیره را 2500± 15,000ریال کاهش دهد. جدول شماره 1 میانگین تولید شیر و آنالیز شیر در چهار دوره 15 روزه رکوردگیری را نشان می­دهد. براساس قیمت گذاری خوراک در دی­ماه سال 1390 قیمت جیره رقیق شده (جدول شماره 2) برای گروه تیمار حداقل 12500ریال هزینه کمتری داشته است.

منابع:

1- اثرات کاربرد آنزیم فیبرولیتیک بر عملکرد گاوهای اواسط شیرواری نژاد هلشتاین، مسعود علیخانی، غلامرضا قربانی، مسعود شاهزیدی، حمید رحمانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان.

2- تاثیر نوع علوفه و آنزیم بر عملکرد گاوهای هلشتاین ایرانی، ناصریان، ولی­زاده، سارمی دانشگاه فردوسی مشهد.

3- کاربرد آنزیم ها در تغذیه دام و طیور، انتشارات آئیژ، 1386، علی­اصغر صادقی، پروین شورنگ

4- Beauchemin, k.A., Rode, L.M., and. Karren, D.1999. Use of feed enzymes in feedlot finishing diets. Can.J.Anim. Sci.79:243-246

5- Kung, L., Jr. Treacher, R.J., Nauman, G.A,. Smagala, A.M., Endres, K.Mand Cohen, M.A.2000. The effect of treating forages with fibrolytic enzymes on its nutritive value and lactation performance of dairy cows.J. Dairy Sci.83:115-122

6- Use of natuzyme plus® to improve nutritive value of alfalfa hay.Murch 2008. B SAS Annual Meeting.

اقلام جیره

جیرة اولیه هر دو گروه شاهد و تیمار

جیره گروه تیمار پس از یک ماه تغییر پیدا کرد

جو

32.2%

33.2%

ذرت

14.3%

8.3%

کنجاله

3.5%

4.2%

پنبه دانه

10.7%

0

سویا

21.4%

16.6%

سبوس

4%

16.6%

پودر ماهی

2.1%

0

کلزا

3.55%

5%

چربی

2.85%

2.45%

DCP

0.8%

0.8%

کلسیم

0.4%

0.4%

نمک

0.4%

0.35%

جوش شیرین

2.1%

2.05%

مکمل معدنی

0.5%

0.5%

مکمل ویتامینه

0.85%

0.9%

پرمیکس E

0.35%

0.35%

گندم

–

8.3%

NEL

1.62

1.58

CP

16.78

15.47

هر دو گروه ابتدا 12.5 کیلو کنسانتره ، یک کیلو تفاله، 6.5 کیلو یونجه، 19 کیلو سیلو دریافت کردند